geografisch 50°51′N 3°38′E

Nederename is een dorp in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen en een deelgemeente van Oudenaarde .

Nederename ligt in de Vlaamse Ardennen, aan de rechteroever van de Schelde, tegenover Heurne en Eine en telt zo’n 2330 inwoners verdeeld over 1079 postbussen.

 

 

De geschiedenis van Nederename gaat zeker terug tot de Romeinse tijd. Niet Ename en Nederename maar Eine en Nederename schijnen zeer vroeg te hebben samengehangen. De toponiemen zouden teruggaan op een beek te Eine (Agira). 

De oudste vermelding, de inferiori Einham (1063) en de latere refereren niet meer naar de oorspronkelijke situatie maar naar de latere situatie van het door zijn burcht van het gelijknamige Brabantse markgraafschap en door zijn door de graven van Vlaanderen verworven machtige Sint-Salvator abdij belangrijker geworden Einham.

Ename en Nederename vormden een “vierschaere” binnen het graafschap Aalst. De geschiedenis van beider dorpen is dan ook vrij gelijklopend. Dat de gebondenheid tussen de twee dorpen er wel degelijk was bewijst het gebruik van hetzelfde zegel tot in de 18e eeuw, en het gebruik van dezelfde symbolen in het wapen: een schild van lazuur met gouden pelikaan met zijne jongen op een grasgrond.

Onze bronnen, bekomen via de heraldische commissie, vermelden niet waar of wanneer Nederename een leven op zich is begonnen, maar ze vermelden wel andere wetenswaardigheden.

In 1834 vermeldde de “dictionnaire Geographique de la Flandre Orientale” reeds het bestaan van de Hamstraat, Puythoek en Vydtstraat. De Schelde bakende het grondgebied af en een Scheldearm (De Boschbeke) kruiste een deel van de gemeente. Het vermeldde tevens de onschatbare rijkdom van 11 paarden, 6 fokmerries, 102 stuks hoornvee, 21 runderen, 71 varkens en 5 geiten. 544 mensen woonden in 75 huizen en 3 boerderijen. Er was een windmolen, een kerk en een privé-school. De provinciebaan Oudenaarde Aalst was vanaf de schelde over 1500 m geplaveid. In 1896 was Nederename 275 hectare en 18 are groot. Het telde 670 inwoners over 146 huizen. Er was een nieuwe staatsbaan die Eyne en Nedereename dmv een prachtige brug verbond. Bellebroeck, Puythoek en Ruydstraat werden toen vernoemd. 

Vanaf 04-08-1818 kreeg Nederename een vergunning tot het voeren van een eigen schild onder Nederlands gouvernement: Van lazuur beladen met het beeld van Sint Vedast van goud.

In de 19e eeuw ontwikkelde zich ook de ambachtelijke bedrijvigheid. De mandenvlechterij volgde gedeeltelijk de verwelkte linnennijverheid op. Er werden echter enkele textielfabrieken en een steenbakkerij opgericht. In tegenstelling tot Ename kwam er geen echte dorpskern tot ontwikkeling en bleef de bebouwing sterk beperkt. Aan de rand van het grondgebied lagen een paar grote ontginningshoeven. Het was vooral een dorp van steenbakkers. De visvijvers, ontstaan door leemuitgraving naast de Schelde tussen de Ohiobrug en de kerk, getuigen nog van de steenbakkersactiviteit.

 

 

De Sint-Vedastuskerk van Nederename

De Sint-Vedastuskerk is in oorsprong de oudste bidplaats van de vroeg middeleeuwse 'villa Ehinham', een domein gelegen op Ename en Nederename en is dus de moederkerk van de drie kerken die binnen het domein werden opgericht in de 10de-11de eeuw. De oudste vermelding van de kerk van Nederename vinden we in 1063. De aanvankelijk kleine eenbeukige Romaanse kerk zou echter al voor 973 opgericht zijn. Vanaf 1115 bezat de Sint-Salvatorsabdij van Ename het patronaat over de Sint-Vedastuskerk. In de 18de eeuw werden Romaanse vensters vervangen door grotere raamopeningen en de kerk werd binnenin geplafonneerd. De toren werd hersteld in 1837, wellicht naar aanleiding van het aanbrengen van een nieuwe klok. In 1845 werd de kerk van Nederename een afzonderlijke succursale van Ename met eigen pastoor. In 1939 werd de kerk aanzienlijk vergroot in neo-romaanse stijl. Tot dan was de Sint-Vedastuskerk de oudst bewaarde Romaanse bidplaats in Oost-Vlaanderen van het type eenvoudige kleine zaalkerk. Bij de vergroting van de kerk werd het Romaanse koor gesloopt en vond een uitbreiding in oostelijke richting plaats met een driebeukig basilicaal schip waarbij de Romaanse beuk behouden bleef als koorpartij. Bijgevolg is de kerk sindsdien omgekeerd georiënteerd. De toren werd gerestaureerd in 1983-1984.

 

Nederename wordt met de andere Schelde-oever verbonden door de Ohiobrug. 

Deze brug werd door de Amerikaanse staat Ohio gebouwd, nadat de plek als oversteekplaats voor de geallieerde soldaten was gebruikt tijdens de Eerste Wereldoorlog. Later diende de brug, na verwoesting in de Tweede Wereldoorlog, heropgebouwd te worden. Aan weerszijden ervan staan twee gebeeldhouwde Amerikaanse bizons met een gedenkplaatje.

 

Nele, Korneel en Pierrot

Onze reuzen ...

 

 

Op 19 oktober 1929, zo vernemen we via een uittreksel uit het register der beraadslagingen van de gemeenteraad der gemeente Nedereename, diende Van Dorpe Paulus (Burgemeester) en zijn schepenen een eerste aanvraag in om de wapenen die door Eename en Nedereename eertijds samen werden gedragen en die door Koninklijk Besluit enkel aan Eename werden toegekend te willen overdragen en de erkenning te willen toestaan dat onze gemeente zijn eertijds gedragen wapen zelf mag dragen met volgende specificaties:

“D’azur au pélican ensanglanté avec sa piété d’or posé sur un tertre de sinople, l’écu timbré d’une couronne de comte à 9 perles surmontée d’une mitre d’ abbé contournée d’or accompagnée de deux crosses adossées de même. »

Op 13 februari 1931 komt er een brief van Het Ministerie van Buitenlandse zaken toe waarin de Nederlandse vertaling van deze Franse tekst vermeld wordt van het wapenschild van Nederename:

“in lazuur, een pelikaan met zijne jongen in het nest, alles van goud, op een grasgrond van sinopel.”

Ondertekend door de directeur van het ministerie van binnenlandse zaken en volksgezondheid.

In het uittreksel uit het register der beraadslagingen van de gemeenteraad der Gemeente Nedereename van 29 augustus 1931 staat dat op 15-04-1931 de gemeenteraad besliste om met de verkregen Nederlandse vertaling een nieuwe aanvraag in te dienen aan het Ministerie om een vergunning toe te kennen voor het door onze gemeente eertijds gedragen wapenschild.

Pas op 17 maart 1950 krijgt de burgemeester een brief van Karel, Prins van België en regent van het Koninkrijk. In antwoord op de aanvraag van de gemeente Nedereename dd 08 oktober 1949 om een wapen te voeren heeft men overwogen of het van belang was dat onze gemeente een wapen moest dragen dat herinnert aan het verleden of aan geschiedkundige feiten verbonden aan haar grondgebied.  Volgens de Koninklijke besluiten van 1837 en 1913 die het besluit van 1818 herzien en volgens het verslag van de betreffende ministeries en naar eensluidend advies van de raad van adel machtigde Karel de gemeente Nederename het wapen toe zoals het hier wordt beschreven en afgebeeld.

Op 14 april 1951 krijgt onze burgemeester een brief van het ministerie van buitenlandse zaken en buitenlandse handel van de dienst van adel.  De raad van adel had het door de gemeente Nederename ingediende ontwerp van zegel goedgekeurd.